ВІЙСЬКЕ (pol. Wujskie) – do 1947 r. wieś ukraińska w powiecie sanockim. W 1939 r. liczyła 1360 mieszkańców: 1275 Ukraińców, 80 Polaków, 5 Żydów [Kubijowycz, 76].

HISTORIA

Po deportacji części mieszkańców Ukraińców do Ukraińskiej SRR w latach 1945–1946 Wojsko Polskie w 1947 r. w ramach deportacji o kryptonimie „Wisła” wygnało ze wsi na tzw. Ziemie Odzyskane 193 obywateli RP narodowości ukraińskiej [Akcja „Wisła” 2013, 1050].

DOKUMENTY

22 stycznia 1946 r., m.p. – Fragment wyciągu ze sprawozdania „Wisti z terenu” za styczeń 1946 r. przygotowanego przez referenta „T” z nadrejonu „Chłodny Jar” I Okręgu Kraju Zakerzońskiego o mordzie Wojska Polskiego na Ukraińcach w Wujskiem

[…] 16 stycznia 1946 r. ta sama [stacjonująca w Olchowcach i Bykowcach pod Sanokiem – B.H.] grupa WP kontynuowała we wsi Wujskie swoją akcję. Spalili we wsi 6 ukraińskich gospodarstw i złapali 3 wartowników wiejskich. Mocno ich zbili, a potem wyprowadzili na wysoki most i kazali skakać do wody. Gdy ci skoczyli, WP strzelało do nich i dwóch z nich zastrzeliło, a trzeci, ranny, udając martwego, ocalał. […]

Źródło: Dopownennia do zwitu pro suspilno-polityczne stanowyszcze na terenach Peremyszczyny w siczni 1946 roku, w: Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942–1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA, red. W. Wiatrowycz, t. 2, Lwiw 2011, s. 978. Tłumaczenie z języka ukraińskiego.

Fragment sprawozdania sytuacyjnego referenta politycznego nadrejonu OUN „Chłodny Jar” Petra Kawuzy „Tarasa” o mordzie żołnierzy Wojska Polskiego na Ukraińcu z Wujskiego

[…] 16 kwietnia 1946 r. Wojsko Polskie wyjeżdżające z Tyrawy Wołoskiej w kierunku Sanoka zabrało po drodze Ukraińca Mychajła Skoczypca, gospodarza z Wujskiego, z końmi na forszpan. Za Sanokiem wymienionego WP zabiło, zabierając konie i wóz. […]

Źródło: Wisti z terenu [za marzec-kwiecień 1946 r.], w: „Litopys UPA”, t. 34: Łemkiwszczyna i Peremyszczyna. Polityczni zwity (Dokumenty), red. P.J. Poticzny, I. Łyko, Toronto-Lwiw 2002, s. 487. Tłumaczenie z języka ukraińskiego.

Fragment sprawozdania terenowego referenta SB OUN nadrejonu „Chłodny Jar” Wasyla Capiaka „Potapa” o mordzie  żołnierzy Wojska Polskiego na Ukraińcu Iwanie Ferensu w Wujskiem

            […] 21 XII 1946 roku WP z Lisznej napadło na wieś Wujskie, szukając bydła zabranego wcześniej przez nasz oddział. WP sprowadziło gospodarzy-Polaków z Lisznej, którzy powiedzieli, że Cu banderowcy byli ze wsi Wujskie. W jednym domu napotkali kilku naszych powstańców, wywiązała się strzelanina, ale powstańcy uciekli. WP wraz z Polakami z Lisznej chodziło po stajniach, aby poznać swoje bydło. Potem zegnali wszystkich mężczyzn, czy ktoś z Polaków ich poznaje. Odchodząc, zastrzelili ukraińskiego gospodarza Ferensa Iwana, stojącego koło swojego domu. […]

Postój, dnia 5 I 1947 roku                                                                            „P[ota]p”

Oryginał. Maszynopis. AIPN Rz 072/1, t, 26, Wisti z terenu za misiać hrudeń 1946 roku, k. 64v.

KOMENTARZE

DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ

Wyniki monitoringu z 2015 r.

CERKIEW

CMENTARZ

BIBLIOGRAFIA