STANISŁAWCZYK (ukr. Станиславчик) – do 1947 r. wieś ukraińska w powiecie przemyskim. Według W. Kubijowicza w 1939 r. liczyła 350 mieszkańców, z czego 330 było Ukraińcami, 10 łacinnikami, 10 Żydami.

HISTORIA
Według danych oficjalnych w okresie 15-20 maja 1947 r. Wojsko Polskie deportowało ze Stanisławczyka na Ziemie Zachodnie 14 obywateli polskich narodowości ukraińskiej. Tylko tylu Ukraińców miało pozostać we wsi po pierwszej deportacji – do ZSRR w 1945 r. Według dokumentów akcji „Wisła” we wsi pozostało 311 osób narodowości polskiej (osadnicy) i 6 Ukraińców, którzy mieli być deportowani później (dla nich praktycznie oznaczało to możliwość pozostania we wsi rodzinnej) [Misiło, 417]. Statystykę państwową istotnie korygują dane zebrane przez prof. Stefana Zabrowarnego, ur. w Stanisławczyku. Wg niego deportowanych zostało nie mniej, jak 116 Ukraińców [list do B. Huka z 26.09.2011 r.]. Nierzetelne dane o ilości ofiar deportacji pochodzą z późniejszych oświadczeń sołtysa, a dokument opublikowany przez E. Misłę zawiera dane sfalsyfikowane.
[cd. w opracowaniu]

CERKIEW I
Pod wezwaniem św. Michała Archanioła, zbudowana po koniec lat 30. XX w. na miejscu cerkwi drewnianej, która spłonęła pod czas pierwszej wojny światowej [Kryciński, 338; u Iwanusiwa zdjęcia lub rysunku brak], murowana. Po deportacjach ludności wyznania greckokatolickiego przez wiele lat stała nieużytkowana, rozebrana w 1966 r. Losy wyposażenia nieznane. Galeria przedstawia stan zachowania pozostałości po cerkwi oraz ich otoczenie w 1998 r.

CERKIEW II
Fotografie z 6 kwietnia 2011 r.

CMENTARZ – krzyże
Cmentarz greckokatolicki w Stanisławczyku w znacznej części został zniszczony. Pozostałości wskazują, że stało się to nie tylko pod wpływem czynników atmosferycznych, ale w wyniku świadomych działań człowieka. Fotografie zrobione w 1998 r. przedstawiają krzyże zebrane przez nieznaną osobę z cmentarza i ustawione pod drzewem. W 2011 r. nawet na tym miejscu już ich nie zastałem.

CMENTARZ część stara
Cmentarz podzielony jest na część stara i nową, co wynika z historii wsi. Polscy koloniści z drugiej połowy lat 40. XX w., będąc wyznania rzymskokatolickiego utworzyli dla swoich potrzeb obok starego nowy cmentarz.

CMENTARZ część nowa
W nowej części cmentarza obok grobów umarłych wyznania rzymskokatolickiego znajdują się także groby grekokatolików, niektóre z napisami cyrylickimi.

ZABUDOWA
Pierwsza fotografia przedstawia dom, gdzie w latach 20. XX w. urodził się Stefan Zabrowarny, naukowiec, profesor, autor wydanej w 2011 r. monografii historycznej Stanisławczyka.