ПРІССЯ (pol. Prusie) – do 1947 r. wieś ukraińska w powiecie lubaczowskim. W 1939 r. zamieszkiwało ją 580 osób, w tym 530 Ukraińców, 40 Polaków, 5 Żydów i 5 mieszkańców innych narodowości [Kubijowycz, 65].

HISTORIA
Osada znana potem jako Prusie mogła powstać jeszcze w okresie istnienia w tej części zachodniej Rusi Księstwa Halicko-Włodzimierskiego, na początku XIV w., jakkolwiek nie ma na ten temat danych źródłowych. Polski badacz Andrzej Janeczek przypuszcza, iż pochodzenia swej nazwy wieś może zawdzięczać miejscu osadzenia przez książąt staroukraińskich jeńców wojennych, jeśli nie jest to nazwa kulturowa [Janeczek, 150].
WIEK V
Po upadku Księstwa Halicko-Włodzimierskiego ta część Rusi, gdzie mogła znajdować się – nie wzmiankowana w niezmiernie rzadkich zresztą w tym okresie źródłach ruskich – pierwotna osada ruska Prusie, znalazła się najpierw pod rządami litewskimi, następnie węgierskimi. Na przełomie XIV i XV w. objęło je panowaniem książąt mazowieckich, m.in. Siemowita I. W XV lokowana powtórnie, tym razem na prawie wołoskim [Janeczek, 150]. Wzmiankowana w „Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae” Jana Długosza ze względu na skamieniałe drzewa (dziś zachowane tylko w Siedliskach koło Hrebennego). Jej położenie kronikarz określił jako in silvis, campis et borris [Długosz, liber I-II, 116]. Według rejestru poborowego w 1507 r. tutejsi mieszkańcy określeni jako Valachi zapłacili pobór od 250 owiec, w źródle z 1536 r. nazwana villa Valachica, czyli wieś Wołochów [Janeczek, 150].

WIEK XX
W okresie międzywojennym we wsi działała czytelnia ukraińskiego stowarzyszenia kulturalno-oświatowego „Proswita”, w 1928 r. w tutejszej 1-klasowej utrakwistycznej szkole podstawowej naukę pobierało 61 dzieci [Szematyzm 1928, 246].
W Prusiu 21 lipca 1916 r. urodził się Iwan Sachryb, w latach 1937-1939 w Wojsku Polskim, po wojnie w UPA jako „Krajan”, członek kurenia „Mściciele” [Bastion i Baturyn, t.1, 273].
Dnia 2 listopada 1946 r. WP aresztowało w Prusiu 28-letniego Iwana Junka [Latopis UPA, t. 40, 433].
W okresie 25-31 maja 1947 r. Wojsko Polskie deportowało z Prusia 193 mieszkańców narodowości ukraińskiej.
We wsi pozostało 116 osób narodowości polskiej [Misiło, 413]. Donosił o tym także meldunek podziemia ukraińskiego: „26 V. Dokładny wywiad donosi, że na zachodzie wywieziono już Werchratę i Prusie. W Werchracie pozostawili 3 rodziny, więc ludzie wyjechali sami, a w Prusiu zostawili 15 rodzin, które pozostały na miejscu [Litopys UPA, t. 40, 258].
[cd. w opracowaniu]

STAN ZABYTKÓW UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ
Wyniki monitoringu z kwietnia 2011 r.
CERKIEW
Drewniana świątynia pod wezwaniem Narodzenia NMP, zbudowana została w latach 1889-1899 [Błażejowski, 527], gdy Prusie wchodziło w skład greckokatolickiej parafii w Werchracie dekanatu w Poteliczu.
Poprzednia, także drewniana, remontowana była prawdopodobnie w latach 70. XIX w [Schmatyzm 1879, 315], a następnie jednak rozebrana. Po deportacji wiernych obrządku greckokatolickiego w 1947 r. cerkiew funkcjonalnie wykorzystywana jest jako kościół (należy do parafii rzymskokatolickiej w Werchracie), odbywają się w niej polskojęzyczne nabożeństwa w rycie łacińskim.