ПОБИТНА (pol. Pobitna) – dawna wieś ruska, od 1951 roku dzielnica Rzeszowa,

HISTORIA

Znana także jako Powyrchna, Powietna, Powetna. Lokowana w 1380 roku. Do XVII wieku miała charakter ruski, leżała nad rzeką Powethna.

„Słownik geograficzny Królestwa Polskiego” zarejestrował w Pobitnie na 666 mieszkańców 4 greckich katolików [342]. Była to zapewne ostatnia rodzina ruska we wsi. Jednocześnie ilustruje to fakt, że we wsi tej wcześniej mieszkało ich więcej.

KOMENTARZE

Etymologia wywodząca nazwę od bitwy konfederatów z wojskami Imperium Rosyjskiego jest antyhistoryczna: bitwa miał miejsce w 1769 roku, natomiast nazwa zaistniała w XIV wieku. N

Zbigniew Budzyński pisał o „reliktowej enklawie ludności ruskiej obecnej w średniowieczu wokół Rzeszowa (Ruska Wieś, Pobitno)” [Budzyński 1999]. Doszło do nałożenia stanu z XIX wieku na wiek XIV, kiedy o enklawie ruskiej pod Rzeszowem mówić trudno, zapewne cała okolica była ruska.

W powieści Szczęsnego Morawskiego „Pobitna pod Rzeszowem” z 1864 roku ujęty został epizod: „Pani Węgrzynkowa nie była z Rzeszowa rodem, tylko gdzież aż z za Lwowa i dlatego prócz zwykłych polskich tańców umiała tańcować. Wiedzieli to ludzie i ktoś z muzykantów podszepnął, aby kozaczka zagrali. Muzyka zagrała, szewc Łukasz, też niepospolity tanecznik, wyskoczył w przysiudach […], a obywatelka Węgrzynkowa […] śpiewała sobie: A ja sobie od krzaczka do krzaczka, do krzaczka/ Tańcowała kozaczka, kozaczka, kozaczka” [25]. Węgrzynkowa mogła być zza Lwowa, ale Łukasz wygląda w powieści na miejscowego Rusina, który znał taniec z przysiudami.

BIBLIOGRAFIA

Zbigniew Budzyński, Sieć cerkiewna Ziemi Sanockiej w późnym średniowieczu, „Prace Historyczno-Archiwalne”, tom VII, Rzeszów 1999.

Szczęsny Morawski, Pobitna pod Rzeszowem. Powieść prawdziwa z czasów konfederacji barskiej z roku 1769, Kraków 1864.