LISKI (ukr. Ліски) – do 1947 r. wieś ukraińska w powiecie hrubieszowskim. W. Kubijowicz podaje, że w 1939 r. zamieszkiwało ją 1000 osób: 870 Ukraińców, 30 Polaków, 75 łacinników, 25 Żydów.

HISTORIA
Podczas akcji „Wisła” w okresie pomiędzy 21-25 czerwca 1947 r. Wojsko Polskie deportowało z Lisek 216 obywateli polskich narodowości ukraińskiej. Pozostały we wsi 33 osoby uznane za Polaków. Wydaje się więc, że deportowane zostały także ci mieszkańcy, których W. Kubijowicz wymienił w ilości 75 jako łacinników, a więc Ukraińców, którzy zmienili obrządek z greckokatolickiego na rzymskokatolicki.

TEKSTY
DARIA KALINOWSKA, praca uczennicy liceum ogólnokształcącego w Białym Borze z 2007 r. Opis: język ukraiński, 4,55 MB, plik PDF:
Liski. Opis wsi na podstawie wspomnień dziadków
BOHDAN KRYK, Życie i działalność ks. mitrata Mirosława Ripeckiego (1889-1974), praca magisterska napisana w Katedrze Historii Kościoła Średniowiecznego KUL w 2008 r. (wcześniej udostępniona na stronie Fundacji Losy Niezapomniane: www.los.org.pl). Opis: język polski, 3,67 MB:
Życie i działalność ks. mitrata M. Ripeckiego

CERKIEW
Cerkiew pod wezwaniem Świętego Jana Chrzciciela, zbudowana w 1872 r. z fundacji właścicieli dworu w Liskach Krzyżanowskich i Ignacego Majewskiego, poprzedniego właściciela dworu.

CMENTARZ przycerkiewny
Na dawnym cmentarzu wokół cerkwi najstarszy krzyż być może pochodzi jeszcze z z XVIII w.. Znajduje się tu także grobowiec rodziny Krzyżanowskich i I. Majewskiego. Po lewej stronie ścieżki do cerkwi i prawie naprzeciw wejścia do niej znajduje się mogiła zbiorowa 86 Ukraińców, ofiar pacyfikacji dokonanej przez oddziały Armii Krajowej na mieszkańcach wsi w dniu 23 marca 1944 r.

CMENTARZ
Dawny cmentarz greckokatolicki położony jest za wsią, ok. 300 metrów od cerkwi, po lewej stronie drogi prowadzącej przez wieś. Widoczność ograniczona przez otaczające go drzewa. Większość nagrobków w najstarszej części zniszczona przez ludzi lub zmiany atmosferyczne.

BIAŁYSTOK-Biłostik
W języku ukraińskim nazwa obecnego uroczyska brzmi Biłostik (Білостік). Przed akcją „Wisła” znajdowało się tu miejsce kultu Matki Boskiej, a woda ze źródła słynęła swą mocą uzdrawiania. W 1946 r. obok kapliczki podziemie ukraińskie dokonało pochówku nie mniej, jak 37 żołnierzy UPA z oddziału „Wowky”-1 z kurenia „Wowky” (Wilki) wchodzącego w skład Grupy UPA „San”. Polegli oni w boju z 3 batalionem pułku NKWD pod Liskami w dniu 26 lutego 1946 r. Na początku lat 90. XX w. Biłostik został uporządkowany, m.in. oczyszczono źródło i wykonano nasyp ziemny zwieńczony najpierw krzyżem brzozowym, a następnie metalowym. Fotografie dokumentują stan pochówku na sierpień 2010 r., po tym, jak w 2008 lub 2009 r,. upamiętnienie zostało częściowo odnowione.

POZOSTAŁE OBIEKTY
Dom drewniany po lewej stronie podnóża góry cerkiewnej – być może dawna parafia greckokatolicka. Prze drodze wiejskiej i zarazem naprzeciw tego domu stoi krzyż żeliwny. Fotografie, jak i w pozostałych galeriach, z sierpnia 2010 r.