ТАРНАВА ГОРІШНЯ (pol. Tarnawa Górna) – do 1947 r. wieś polsko-ukraińska w powiecie leskim. W 1939 roku wieś liczyła 610 mieszkańców:  30 Ukraińców, 570 Polaków, 10 Żydów [Kubijowycz, 44].

HISTORIA

Po deportacji części mieszkańców Ukraińców do Ukraińskiej SRR w latach 1945–1946 Wojsko Polskie w 1947 r. w ramach deportacji o kryptonimie „Wisła” wygnało ze wsi na tzw. Ziemie Odzyskane  40 obywateli RP narodowości ukraińskiej [Akcja „Wisła” 2013, 1050].

DOKUMENTY

Fragment wyciągu z protokołu przesłuchania byłego zastępcy komendanta MO w Sanoku Piotra Iwaneczki przez pracownika SB OUN z 5 października 1945 roku o mordach oddziału AK i członków Milicji Obywatelskiej Rzeczpospolitej Polskiej z Tarnawy Górnej na kilkudziesięciu Ukraińcach na górze Gruszka i w Tarnawie Górnej

Przed przyjściem bolszewików została zorganizowana przez AK partyzantka. Jeden oddział operował na Gruszce (Sanockie). Ja sam osobiście znałem z tej grupy tylko Orskiego, któ®y opowiadał mi o ich niektórych akcjach. Raz przeprowadzali oni akcję na Ukraińców ewakuowanych ze Stanisławskiego. Była ta jakas ewakuująca się instytucja handlowa (chyba „Sojuz”). Ich wszystkich w liczbie około 30 osób zamordowano. Zabrano 75 kg srebra i pół miliona złotych w złocie.

            O Tarnawie wiem, że na milicja w tej wsi znaleziono 8 trupów, a komendant przyznał się do 13-zamordowanych, z czego 10 Ukraińców i 3 Polaków.

Źródło: AIPN Rz 072/1, Wyp. VII b (99), k. 84.

Fragment sprawozdania sytuacyjnego referenta OUN rejonu V z nadrejonu „Beskid” o mordzie na Ukraińcu w Tarnawie Górnej dokonanym przez członków MO

            […]  W Tarnawie Górnej [21 września 1945 r.] UBP z Leska zaaresztowało MO (10) osób. Przyczyna aresztowania: na posterunku w Tarnawie znaleziono trupa zamordowanego strzałem w czoło mężczyzny, czarne spodnie, podarte buty, szara marynarka, kawałek papieru zapisanego po ukraińsku: Sereda Wołeń. […].

Źródło: Wisti z terenu za czas wid 30.VIII – 25.IX.1945 r., w: „Litopys UPA”, t. 34: Łemkiwszczyna i Peremyszczyna. Polityczni zwity (Dokumenty), red. P.J. Poticzny, I. Łyko, Toronto-Lwiw 2002, s. 292–293. Tłumaczenie z języka ukraińskiego.

Fragment sprawozdania sytuacyjnego referenta OUN rejonu V z nadrejonu „Beskid” o mordzie na Ukraińcach w Tarnawie Górnej dokonanym przez członków MO

            […]  22 września 1945 r. do Tarnawy przyjechała specjalna komisja (prawdopodobnie NKWD) na badania i znalazła na posterunku MO pod pomostem jeszcze dwa trupy zamordowanych Ukraińców, którzy wracali z Niemiec […].

Źródło: Wisti z terenu za czas wid 30.VIII – 25.IX.1945 r., w: „Litopys UPA”, t. 34: Łemkiwszczyna i Peremyszczyna. Polityczni zwity (Dokumenty), red. P.J. Poticzny, I. Łyko, Toronto-Lwiw 2002, s. 293. Tłumaczenie z języka ukraińskiego.

KOMENTARZE

DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ

Wyniki monitoringu z 2002 roku.

CERKIEW

CMENTARZ

KAPLICZKI

ZABUDOWA

Pierwszy dom został wzniesiony w 1939 r. przez  Polaka, rzymskiego katolika o nazwisku Kabala [informacja telefoniczna mieszkańca Tarnawy z 26.08.2024 r.].

BIBLIOGRAFIA