НОВОСІЛЬЦІ-ҐНЄВОШ (pol. Nowosielce Gniewosz) – do 1947 r. wieś ukraińsko-polska w powiecie sanockim. W 1939 r. zamieszkiwało ją 720 Ukraińców, 650 Polaków i 40 Żydów [Kubijowicz, 75].

HISTORIA
W nocy z 29/30 grudnia 1945 r. kompanie UPA „Szturmowiec”-5 i „Szturmowiec”-1 weszły do wsi w celu podpalenia budynków poukraińskich (co pociągnęło jednak za sobą pożar kilku zabudowań polskich gospodarzy). Miejscowa samoobrona polska straciła w wyniku podjęcia oporu 22 osoby [Pisuliński, 388]. W kwietniu 1946 r. 24 pp. WP wygnał z Nowosielc resztę obywateli polskich narodowości ukraińskiej [Pisuliński, 477]. Deportacja w ramach akcji „Wisła” w 1947 r. wsi nie objęła – pozostali tu nieliczni Ukraińcy wyznania greckokatolickiego zmienili wyznanie na rzymskokatolickie i przyjęli narodowość polską.
[cd. w opracowaniu]

FOTOGRAFIE HISTORYCZNE
Prezentowane 2 fotografie przedstawiają cerkiew pod wezwaniem Opieki Matki Boskiej; rozebrana przez miejscowe władze polskie w 1955 r.
Budowę świątyni, zakończoną w 1894 r., władze galicyjskie, sprawowane przez szlachtę polską, potraktowały na tyle negatywnie, że na miejscu budowy zjawił się sam namiestnik Kazimierz Badeni, jednak nie zdołał powstrzymać legalnie prowadzonej inwestycji. Redaktorzy Szematyzmu AAŁ z 1936 r. ujęli to następująco: był jedynie świadkiem „swej bezsilności wobec dobrej zjednoczonej woli mieszkańców” [Szematyzm 1936, 6].
Pierwsza fotografia pochodzi z kalendarza Lemkiwśkyj Kalendar na 1972 rik, wydanego przez Organizację Obrony Łemkowszczyzny w Toronto w 1972 r., s. 61. Widoczna jest na niej dzwonnica murowana. Drugą, z 1940 r. (patrz także skan drugostronnego podpisu), przekazała współczesna mieszkanka Nowosielc.

STAN ZABYTKÓW UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ
Wyniki monitoringu z 2012 r.

CERKWISKO

KAPLICZKA

CMENTARZ przycerkiewny

CMENTARZ parafialny


Dokumentacja fotograficzna ukraińskich zabytków wsi NOWOSIELCE na Łemkowszczyźnie została wykonana latem 2012 r. w ramach projektu „Dokumentowanie Łemkowszczyzny” finansowanego przez Zjednoczenie Łemków Kanady.
Фотографічна документація українскьих архітектурних памяток села НОВОСІЛЬЦІ на Лемківщині здійснено улітку 2012 р. у рамках проєкту „Документування Лемківщини”, що фінансується Обєднанням лемків Канади.