КІНСЬКЕ (pol. Końskie) – do maja 1945 r. wieś ukraińska w powiecie brzozowskim. W 1939 r. liczyła 870 mieszkańców: 700 Ukraińców, 170 Polaków [Kubijowycz, 3].
HISTORIA
Wołodymyr Kubijowicz w komentarzach do statystyki ludności Końskiego stwierdził, że przed I wojną światową miejscowi Polacy rozmawiali w języku ukraińskim [Kubijowycz, 117].
Ukraińscy mieszkańcy wsi nie zostali objęci deportacją w 1947 r., gdyż większość z nich uciekła ze wsi przed napadami w maju 1945 r. do Ukraińskiej SRR.
[cd. w uzupełnieniu]
Parafia greckokatolicka
Wieś mogła na pocz. XVI w. wchodzić w ślad parafii witryłowskiej, gdyż w 1507 r. poświadczona jest źródłowo parafia w sąsiednim Witryłowie [Dzieje rodziny Batruch, 65].
Po I wojnie światowej należała do dekanatu dynowskiego.
Na podstawie schematyzmów cerkiewnych eparchii przemyskiej i innych wydań ustalono następujących parochów:
Iwan Domowicz – lata 50. XVIII w. [Dzieje rodziny Batruch, 66];
Stepan Kopystyński – lata 60-80. XVIII w. [Dzieje…, 66];
Mychajło Hłuszkewicz – 1788-1838 [Dzieje…, 66];
Ołeksander Rudawski – 1838-1839 [Dzieje…, 66];
Fedir Muhyłowicz – 1839-1842 [Dzieje…, 66];
Iwan Lawrecki – 1842-1844, administrator [Blażejowskyj 1995, 224];
Mychajło Hrynda – 1842-1878 [Blażejowskyj 1995, 224];
Mychajło Mudrak – 1878-1879 [Blażejowskyj 1995, 224];
Sylwester Kopystiański – 1879-1892 [Blażejowskyj 1995, 224; w: Dzieje…, 68 podany jako Kopystyński];
Hryhorij Perżyło – 1892-1892, administrator [Blażejowskyj 1995, 224];
Seweryn Chłopecki – 1893-1894; [Blażejowskyj 1995, 224; zmarł w Końskim: Dzieje… 68];
Iwan Horodecki – 1894-1895, administrator [Blażejowskyj 1995, 224];
Hryhorij Perżyło – 1895-1925 [Blażejowskyj 1995, 224; zmarł w Końskim: Dzieje… 68];
Zenon Aleksander Krupski – 1925-1929, administrator (wg. Prach 2015, 10, było to w okresie 1926-1929);
Josyf Krysa – 1929-1945; w 1944 r. (?) zraniony wraz z 13-letnim synem Konstantynem przez nieznaną polską formację podziemną w czasie napadu (w wielu wydaniach błędnie podawany jako ofiara śmiertelna); w maju 1945 r. wraz z wiernymi uciekł przed napadami ludności rzymskokatolickiej z sąsiedztwa do Ukraińskiej SRR [Prach 2015, 160].
KOMENTARZE
Błędne datowanie pożaru cerkwi na 1921 r. w: Dzieje rodziny Batruch 2013, 65; w tym samym wydaniu data budowy nowej cerkwi ustalono na 1926 r., jakkolwiek w Szematyzmie 1936, 51 podano rok 1927 (być może chodzi o różnicę z zakończeniu budowy i wyświęcenia).
Brak wzmianki w wykazie miejscowości objętych wygnaniem w ramach akcji „Wisła”, a także w indeksie geograficznym w: Akcja Wisła, 2013,
DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ
Wyniki monitoringu z 2009 i 27 maja 2017 r.
CERKIEW
Świątynia pw. Przemienienia Pańskiego, z 1927 r.; wcześniejsza, zbudowana w 1832 r. po pożarze swej poprzedniczki, spłonęła w 1912 r. [Szematyzm 1936, 51-52].
Fotografie z 2017 r.
KAPLICZKA
no images were found
KRZYŻE
no images were found
CMENTARZ I – przy cerkwi
Fotografie z 27 maja 2017 r., m.in. zarejestrowano, że ogrodzenie wokół grobu ks. H. Perżyły służy jako suszarka do kościelnego chodnika podłogowego.
CMENTARZ II – dawny
CMENTARZ III – współczesny
Izba Pamięci Wsi Końskie im. prof. S. Batrucha
Otwarcie Izby nastąpiło 27 maja 2017 r. Pomysłodawca oraz fundator Izby: wywodzący się z Końskiego mecenas kultury, pasjonat historii wsi Andrzej Batruch (foto nr 1).
BIBLIOGRAFIA
Augustyn M., Materiały do analizy antropogenicznych i ekonomicznych przemian we wsi Końskie w latacj 1746-1900, Ustrzyki Dolne 2016.
Dzieje rodziny Batruch, Lublin 2013.
Szajnowska B., Szajnowska H., Końskie i Witryłów. Zarys dziejów, Brzozów 2005.