Wólka Tarnowska | APOKRYF RUSKI

ВІЛЬКА ТЕРНІВСЬКА (pol. Wólka Tarnowska) – do 1947 r. wieś ukraińska w powiecie chełmskim. W 1943 r. wieś zamieszkiwało 646 Ukraińców, 26 Polaków [APL, zespół 498, sygn. 139, k. 225].

HISTORIA

Po deportacji części mieszkańców Ukraińców do Ukraińskiej SRR w latach 1945–1946 Wojsko Polskie w 1947 r. w ramach deportacji o kryptonimie „Wisła” wygnało ze wsi na tzw. Ziemie Odzyskane 277 obywateli RP narodowości ukraińskiej; pozostało 155 Polaków [Akcja „Wisła” 2013, 1021], co oznacza, że nie miej, jak 129 osób deklarujących się jako Ukraińcy w spisie z 1943 r., w warunkach zagrożenia po wojnie musiało zmienić narodowość na polską.

DOKUMENTY

Fragment wspomnień Ołeksandra Kolańczuka o mordzie na Ukraińcach z Wólki Tarnowskiej

[…] 15 maja wracających z Chełma mieszkańców wsi [Wólka Tarnowska] Wasyla Fedorowycza i jego 16-letnią córkę Nadiję […] oddział NZS (Narodowe Siły Zbrojne) pobił we wsi Wierzbica i pół żywych zabrał w okolice wsi Kulik. Ślad po nich zaginął. […]

Źródło: O. Kolanczuk, s. Wilka Tarniwśka, w: Deportaciji…, t. 3: Spohady, Lwiw 2002, s. 312.

KOMENTARZE

DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ

Wyniki monitoringu z 2 marca 2019 r.

CERKIEW

Brak danych o patronie świątyni. Najstarsza wzmianka o istnieniu cerkwi w Wólce Tarnowskiej pochodzi z 1436 r. Potem wzmiankowana w dokumentach XVII-wiecznych. Istnieć przestała zapewne w II połowie XVII w., ponieważ nie jest wymieniana w aktach wizytacji z początku XVIII w. [Słobodian 2005, 121].
Pamięć mieszkańców zachowała miejsce, gdzie stała. Dziś jest to plac za gospodarstwem Kondratiuka, gdzie jeszcze w czasie wojny stał krzyż; obok niego, za gospodarstwem Cepy, znajdował się cmentarz [informacja Aleksander Kolańczuka z 1 marca 2019 r.].

KRZYŻ

Miejsce po krzyżu prawosławnym na skrzyżowaniu dróg w Wólce Tarnowskiej.

CMENTARZ

Cmentarz znajdował się za obecnym gospodarstwem mieszkańca o nazwisku Cepa, sąsiada Kondratiuka, za gospodarstwem którego stała cerkiew [informacja Aleksander Kolańczuka z 1 marca 2019 r.]

PAMIĘĆ

W dniu 2 marca 2019 r. wieś swego dziadka Marka Kudeli, deportowanego w 1945 r. do Ukraińskiej SRR, odwiedził Petro Kudela, mieszkaniec Równego w Ukrainie. Dzięki życzliwości 89-letniego pana Cepy odnalazł miejsce, gdzie stał dom jego przodków i wziął z niego grudkę ziemi.