TARNAWATKA (ukr. Тарнаватка) – do 1945 r. wieś ukraińsko-polska w powiecie tomaszowskim. W 1943 r. wieś zamieszkiwało 398 Ukraińców, 911 Polaków [APL, zespół 498, sygn. 139, k. 077].

DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ

CERKIEW
Zbudowana przez państwo rosyjskie w 1890 r. jako świątynia prawosławna na miejscu drewnianej cerkwi unickiej z 1679 r. W 1921 r. przejęta bezprawnie przez kościół rzymskokatolicki, stając się funkcjonalnie kościołem erygowanej w tymże roku parafii rzymskokatolickiej.
Wykorzystano informacje z: Kawałko Danuta, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków-Zamość 1994, s. 215-216.

Fotografie z lipca 2010 r.

CMENTARZ
Położony ok. 300 m za wsią; dojazd drogą boczną od trasy Tomaszów-Zamość, skręcić w prawo za posterunkiem policji. Założony prawdopodobnie wraz z powstaniem tarnawackiej parafii prawosławnej w 1875 r. Po jej likwidacji, ok. 1918-1919 i powstaniu w 1921 r. parafii rzymskokatolickiej – nieczynny. Na początku lat 90. XX w., kiedy inwentaryzację prowadzili pracownicy Państwowej Służby Ochrony Zabytków w Zamościu, bardzo gęste zarośla uniemożliwiły im dotarcie do większości nagrobków, zwłaszcza w części wschodniej. Nie wiadomo dokładnie kiedy, jednak prawdopodobnie po 2000 r. zarośla zostały całkowicie usunięte. Na zachodni kraniec odsłoniętego wzniesienia zostały przeniesione i ustawione w kilku rzędach, oprócz jednego, wszystkie kamienne nagrobki. Oznacza to całkowite zdeformowanie historycznego układu nagrobków na tym cmentarzu.
Po dawnym cmentarzu unickim, sąsiadującym niegdyś z rzymskokatolickim, znajdującym się w południowej części całego założenia cmentarnego, pozostało około 20 kamiennych nagrobków.
Wykorzystano informacje własne z pobytu we wsi w lipcu 2010 r. oraz dane z: Kawałko Danuta, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków-Zamość 1994, s. 215-216.

Fotografie z lipca 2010 r.