СЕЛИЩЕ (pol. Siedliszcze) – do 1945 r. wieś ukraińska w powiecie chełmskim. W 1943 r. wieś zamieszkiwało 397 Ukraińców, 48 Polaków [APL, zespół 498, sygn. 139, k. 329].

HISTORIA
[w opracowaniu]

DOKUMENTY

Fragment protokołu przesłuchania mieszkańca Janowicy Tadeusza Kałużnego o mordzie na Ukraince o nazwisku Usiduska

W miesiącu maju 1945 r. nad wieczorem pewnego dnia przyszedł do mojego mieszkania w Janowicy Lipczak Marian, ubrany w mundur wojskowy polski, uzbrojony w karabin i kazał mi zabrać ze sobą szpadel i iść razem z nim, po co, tego nie mówił. […] Uszliśmy z pół kilometra w kierunku wschodnim, gdzie między krzakami zauważyłem jakąś kobietę  leżącą na ziemi, a dwóch osobników, których nie poznałem, gdyż ukrywali twarze w płaszczu, znęcało się nad nią, kopiąc ją nogami. Około 10 minut staliśmy wraz z niejakim Kurępą Janem z Janowicy, którego również zawołał Lipczak i wiedzieliśmy, jak wszyscy trzej osobnicy, bo dołączyło nich i Lipczak, kopali leżącą na ziemi kobietę. Po upływie może 10 minut znęcania się nad tą kobietą bandyci kazali jej powstać i maszerować naprzód. Kobieta szła popierw, a za nią szedł Lipczak i ci dwaj inni, których nie znam. […] My staliśmy na miejscu tak, jak kazał nam Lipczak, a bandyci wraz z tą kobietą odeszli może ze 100 metrów, usłyszeliśmy później dwa strzały o jeden z bandytów zawołał nas. Gdy udaliśmy się do nich, zobaczyliśmy kobietę leżącą na ziemi bez ruchu. Lipczak kazał nam kopać dół […]. Po kilku dniach dowiedzieliśmy się od ludzi, że zamordowaną była niejaka Usiduska z Siedliszcza, […] mogła liczyć około 40 kat.

AIPN Lu 17/1249/J, t. 1, k. 93–95.

DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ
Wyniki monitoringu z 28 lipca 2015 r.

CERKIEW
Cerkiew pow wezwaniem świętego Onufrego wzmiankowana w 1419 r. W 1764 r. z fundacji Wojciecha Węglińskiego zbudowana została nowa cerkiew drewniana, która spłonęła w 1882 r. W 1885 r. powstała nowa niewielka cerkiew św. Cyryla i Metodego, także drewniana. W 1908 r. zaczęła się budowa następnej cerkwi, w stylu neorosyjskim, odzwierciedlającym politykę państwa rosyjskiego wobec Rusinów zamieszkujących Siedliszcze. Poświęcona w 1909 r. Po I wojnie światowej przejęta przez polski Kościół rzymskokatolicki (Siedliszcze objęte zostało rzymskokatolicką siecią parafialną w 1907 r.). W czasie II wojny światowej miejscowa społeczność ukraińska zdołała utworzyć parafię prawosławną i odzyskać cerkiew. Po wojnie Kościół rzymskokatolicki ponownie siłą zaczął używać jej jako kościoła pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Bogurodzicy. W latach 1989-1992 świątynia została gruntownie przebudowana [Słobodian, 369-370] tak, aby zniknęły jakiekolwiek elementy architektury cerkiewnej. Dawne wnętrze cerkwi także zostało zniszczone i zastąpione łacińskimi w wersji polskiej.

CMENTARZ – stary
Na dawnym cmentarzu przycerkiewnnym pozostał grób nieznanego księdza, być może jeszcze sprzed narzucenia miejscowym Rusinom prawosławia rosyjskiego.

KOMENTARZE

BIBLIOGRAFIA