Podedwórze

ПІДДВІР (?) (pol. Podedwórze) – dawna wieś ukraińska w powiecie parczewskim. W 1943 r. zamieszkiwało ją 454 Polaków [APL, GDL, zespół 498, sygn. 139, k. 89].

HISTORIA

Nie udało się ustalić ukraińskiej nazwy wsi, zaproponowana wyżej to ukraińska kalka nazwy polskiej.

Po carskim ukazie tolerancyjnym z 1905 r. kościół narzucił wyznanie rzymskokatolickie części dawnych wiernych Cerkwi ruskiej (sprzed 1875 roku). Ilości i nazwisk tych ludzi kościół i państwo do dziś nie podały. Ulegli oni latynizacji i polonizacji we wszystkich sferach życia, przerwana została ciągłość cywilizacyjna, pierwotne kulturowe oblicze wsi uległo zniszczeniu.

CMENTARZ

Na cmentarzu zachowały się nagrobki wykonane zgodnie ze stylistyką sepulklarną prawosławia rosyjskiego. Nie ma napisów w języku ukraińskim. Ukraińcy wobec upodrzędnienia narodowego ze strony Imperium Rosyjskiego, a potem Rzeczpospolitej Polskiej nie zdołali w XIX i XX wieku utworzyć na Chełmszczyźnie własnych organizacji gwarantujących m.in. wpływ na pisownię w sferze publicznej. Ich nazwiska cerkiew prawosławna i kościół rzymskokatolicki zapisywały rosyjską cyrylicą lub łacinką polską.

Stefan i Tekla Słyszko to najpewniej osoby wywodzące się z dawnych tzw. unitów, wiernych Cerkwi ruskiej.

Na cmentarzu spoczywa Iwan Hołod „Kirpiczny”, Ukrainiec, działacz komunistyczny w okresie międzywojennym na Podlasiu, członek organizacji polskich, w czasie wojny dowódca oddziału partyzanckiego Armii Ludowej.

Fotografie z 2020 r.