ІЛОВЕЦЬ (pol. Iłowiec) – wieś polska o rodowodzie ruskim/ukraińskim w powiecie zamojskim. W 1943 r. zamieszkiwało ją 226 Polaków [APL, zespół 498, sygn. 139, k. 961].

HISTORIA

Pierwszymi mieszkańcami wsi byli zapewne Rusini/Ukraińcy, którzy pod wpływem rzymskokatolickiego dworu stopniowo ulegali latynizacji i polonizacji. Jeszcze w 1882 roku na 81 mieszkańców 69 stanowili wyznawcy prawosławia [SGKP, t. III, 270]. Wymienionych w podanym źródle 12 osób wyznania katolickiego, jak można przypuszczać, zamieszkiwało w folwarku i najszybciej uległo zmianie wyznania. Zupełna zmiana dokonała się zapewne po carskim ukazie tolerancyjnym z 1905 roku. Świadectwem wschodniego rodowodu wsi są nazwiska mieszkańców, a także miejscowe kapliczki.

DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ

Wyniki monitoringu z sierpnia 2020 roku.

KAPLICZKI

Wyraz kultu ikony Matki Boskiej Chełmskiej, w centrum wsi, na skrzyżowaniu dróg.

Kapliczka ludowa, przy drodze bocznej, stylistycznie nawiązująca do miejscowych wzorców bizantyjsko-ruskich.