ДОБРОМИРИЧІ (pol. Dobromierzyce) – do 1945 r. wieś ukraińska w powiecie hrubieszowskim. W 1943 r. zamieszkiwało ją 365 Ukraińców, 97 Polaków [APL, GDL, zespół 498, sygn. 139, k. 372].
HISTORIA
Dobromierzyce są wsią o bizantyjsko-ruskim/ukraińskim rodowodzie cywilizacyjnym. Obecny stan zapomnienia czy odrzucenia jej niepolskiej przeszłości wynika z przemocy administracyjnej kościoła i państwa nad jej mieszkańcami tej wsi.
Po raz pierwszy wzmiankowane w 1454 roku jako własność ruskiej szlachty Skurutów z Mołodiatycz Losy Ukraińców w czasie deportacji do Ukraińskiej SRR w latach 1945-1945 nie są znane. Prawdopodobnie niektórzy Ukraińcy zmienili wyznanie pod koniec 1944 roku, a ponieważ Kościół nie chciał uznawać rzymskich katolików-Ukraińców, zmuszeni zostali do utraty ukraińskiej tożsamości narodowej. Nie ma informacji o tym, aby w 1947 roku została tu przeprowadzona deportacja o kryptonimie „Wisła”.
DOKUMENTY
MATERIAŁY
29 серпня 1943 р. невідома польська боївка вбила трьох українців. Загинули тоді:
- Дмитрук Григорій, 45 р. – селянин.
- Довган Антін, 41 р. – селянин.
- Кравчук Іван, 42 р. – селянин, шваґер Кравчук Віри, убитої у Гдешині.
18 лютого 1944 р. до села приїхали два поляки із Гдешина, які вбили двох місцевих українців. Були то:
- Бутинець Павло, 27 р. – селянин.
- Лотиш Антін, 36 р. – селянин.
Подібне повторилося 2 березня 1944 р., коли два невідомі поляки вбили місцевого українця:
- Вишнівський Іван, 35 р. – селянин.
[Ukrajinśki żertwy Chołmszczyzny… 2021, 235].
KOMENTARZE
DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ
Ucisk polityczny wobec Ukraińców Chełmszczyzny wpłynął na to, że ich kultura materialna zachowała się szczątkowo. Do ukraińskiej przeszłości należą tu:
- miejsce wsi ruskiej/ukraińskiej;
- cmentarz z nagrobkami zmarłych mieszkańców Dobromierzyc, Rusinów/Ukraińców wyznania greckounickiego lub prawosławnego .
Wyniki monitoringu z 2021 roku.
CMENTARZ
Na cmentarzu zachowały się nagrobki charakterystyczne dla stylistyki sepulklarnej chełmskiej Cerkwi greckounickiej i prawosławia Cesarstwa Rosyjskiego. Na nagrobkach nie ma napisów w języku ukraińskim. Ukraińcy pomimo przewagi liczebnej nie zdołali utworzyć na Chełmszczyźnie w XIX–XX wieku własnych organizacji gwarantujących m.in. wpływ na pisownię w sferze publicznej. Zatem ich nazwiska zapisywano w języku instytucji dominujących: rosyjską cyrylicą lub łacinką polską.
Założony prawdopodobnie w połowie XIX wieku po tym, jak zaprzestano pochówków na cmentarzu w sąsiednich Peresołowicach [Kawałko 1994, 276]. Zawiera pochówki z okresu greckounickiego sprzed 1875 roku i prawosławne z lat 1875-1945. Do najciekawszych należą nagrobki zmarłego w 1854 roku greckounickiego parocha Mykoły Ławrysewycza (ukr. Микола Лавричевич, zapis polski: Laurysiewicz), a także być może jego córki Heleny Malczyńskiej (nazwisko panieńskie: Ławrysewycz), zmarłej w 1884 roku po przeżyciu 48 lat.
Niżej odczytane nazwiska cyrylickie w pisowni pierwotnie rosyjskiej, które podano w wersji ukraińskiej i polskiej: Ординат/Ordynat, Музичук/Muzyczuk, Лотиш/Łotysz, Клеван/Klewan, Лучук/Łuczuk, Гарась/Haraś, Хомяк/Chomiak, Тюхай/Tiuchaj, Снопко/Snopko, Волянська/Wolańska, Голосинюк/Holosyniuk, Карвосюк/Karwosiuk.
