БУСІВНО (pol. Busówno) – do 1945 r. wieś ukraińska w powiecie chełmskim. W 1943 r. wieś zamieszkiwało 542 Ukraińców, 67 Polaków [APL, zespół 498, sygn. 139, k. 221].
HISTORIA
Po deportacji części mieszkańców narodowości ukraińskiej do Ukraińskiej SRR w latach 1945–1946 Wojsko Polskie w 1947 r. w ramach deportacji o kryptonimie „Wisła” wygnało ze wsi na tzw. Ziemie Odzyskane 5 obywateli RP narodowości ukraińskiej; pozostało we wsi 402 Polaków [Akcja „Wisła” 2013, 1018] i osób, które zmieniły wyznanie na rzymskokatolickie.
DOKUMENTY
Fragment sprawozdania dekadowego kierownika PUBP w Chełmie dotyczący mordu na Ukraińcu Stepanie Tokarczuku
Dnia 18 kwietnia 1945 r. o godzinie 9. wieczorem dokonali nieznani osobnicy z bronią w ręku napadu rabunkowego na Prokopa Tokarczuka, mieszkańca wsi Busówno gmina Olchowiec. Podczas rabunku został zabity syn Prokopa Stefan Tokarczuk
Oryginał, maszynopis. AIPN Lu 045/3, Sprawozdanie dekadowe z działalności Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Chełmie za okres od 17.4. 45 r. do 27.4.1945 r., 17 IV 45 r., k. 94–95.
Fragment protokołu przesłuchania Wasyla Tokarczuka o mordzie na Stepanie Tokarczuku w Busównie dokonanym przez Polaków-bandytów lub członków polskiego oddziału zbrojnego
Dnia 18.4.1945 r. o godzinie 7. w wieczór poszedłem z bratem Stefanem do swego sąsiada. Wracając do swego domu o godzinie 8., dochodząc do swojego podwórka, podskoczyło do nas czterech nieznajomych osobników z pistoletami, krzyknęli: „Ręce do góry!”. Ja podniosłem ręce, a brat zrobił w tył zwrot i zaczął uciekać. W tym czasie padł strzał. Po chwili przyszło dwóch i mówili, że jeden już zabity. […] Gdy z mieszkania wszystko zabrali, kazali mi wstać i wynosić zboże na wóz. Wynieśliśmy dwa metry żyta. Kazali wrócić do mieszkania i zabrać z sobą brata, który leżał na podwórzu.
Źródło: AIPN BU 831/5406, k. 8.
KOMENTARZE
DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ
Wyniki monitoringu z 2 marca 2019 r
CERKIEW
Cerkiew Opieki NMP, pierwsza wzmianka z 1447 r. W 1871 r. poświęcona była nowa cerkiew drewniana, która została zniszczona przez rząd Rzeczpospolitej Polskiej 7 czerwca 1938 r. [Słobodian 2005, 107]
CMENTARZ
BIBLIOGRAFIA