ГЛІДНО (pol. Hłudno) – do 1945 r. wieś ukraińska w powiecie brzozowskim. W 1939 r. liczyła 2290 mieszkańców:  1630 Ukraińców, 630 Polaków, 30 Żydów [Kubijowycz 1983, 108].

HISTORIA

Po deportacji części mieszkańców Ukraińców do Ukraińskiej SRR w latach 1945–1946 Wojsko Polskie w 1947 r. w ramach deportacji o kryptonimie „Wisła” wygnało ze wsi na tzw. Ziemie Odzyskane  obywateli RP narodowości ukraińskiej [Akcja „Wisła” 2013, 10].

W 1915 roku w Hłudnie urodził się Wołodymyr Jarema (zm. 2000 r.), patriarcha Ukraińskiej Autokefalicznej Cerkwi Prawosławnej – Dmytro.

W 1920 roku urodził się w Hłudnie Ołeksa Konopadzki, w latach 1945-1947 jako „Ostrowerch” dowódca plutonu w kompanii UPA „Szturmowiec”-5 pod dowództwem Stepana Stebelskiego „Chrina”; poległ w boju z oddziałem NKWD w 1948 roku koło Sambora.

KOMENTARZE

Na oficjalnej stronie gminy Nozdrzec historia Hłudna [https://nozdrzec.pl/hludno/; dostęp 6.4.2021] skoncentrowana została na kolejnych szlacheckich właścicielach nawet po 1848 roku, kiedy ziemia wiejska – oprócz dworskiej – przestała być ich własnością; ruskie/ukraińskie oblicze kulturowe wsi do 1945 roku stało się obiektem nikłego zainteresowania autora notki.

DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ

Wyniki monitoringu z 5 kwietnia 2021 roku.

CERKWISKO

W Hłudnie stała świątynia pod wezwaniem św. Paraskewy, zbudowana w 1899 roku. Zburzona w 1957 toku. Według mieszkańca Hłudna, urodzonego w 1938 roku, ochrzczonego w miejscowej cerkwi [rozmowa w dniu 5.4.2021] cerkiew była „piękna, z trzema baniami, stała koło wielkiego drzewa na skraju boiska, niemal dokładnie naprzeciw wyjścia z kościoła”. Zdjęcia galerii przedstawiają to miejsce. Pierwsze: widok od strony kościoła na dokładną lokalizację cerkwiska, do którego prowadzi droga z kościoła – to teren za przodem białego samochodu; drugie: widok z boku na położenie cerkwiska; trzecie: widok od strony nieistniejącej plebanii greckokatolickiej.

KAPLICZKI

CMENTARZ

Na dawnym cmentarzu koło cerkwi znajduje się obecnie boisko. Nowy założony został w 1842 roku [Saładiak 1993, 98]

Miejsce po plebanii

Plebania greckokatolicka stała tuż za dzisiejszą szkołą (w głębi fotografii trzeciej), na zdjęciu pierwszym jest to pole orne; jakiś czas po wygnaniu Ukraińców mieściło się w niej kilka klas szkoły. Budynek w głębi na foto drugim należał niegdyś do zabudowań gospodarczych plebanii, mógł to być spichlerz.

BIBLIOGRAFIA