ЛОДИНА (pol. Łodzina) – do 1947 r. wieś ukraińska w powiecie sanockim. W 1939 r. liczyła 460 mieszkańców: 360 Ukraińców, 20 Polaków, 65 ukraińskojęzycznych rzymskich katolików, 15 Żydów [Kubijowycz, 74].

HISTORIA

Po wojnie Ukraińcy w Łodynie byli napadani przez Polaków-bandytów z Hłomczy, gdzie osiedliła się część polskich mieszkańców Kuźminy. W dniu 13 grudnia 1945 roku zrabowali oni u Mychajły Bahana konia [Litopys UPA t. 34, 437]. Dwa dni później zrabowali zboże u dwóch gospodarzy-Ukraińców [tamże, 439]. Polscy bandyci z Witryłowa i Mrzygłodu 20 grudnia 1945 roku obrabowali Ukrainkę Mariję Bałan [Bahan?] oraz Iwana Ilnyckiego, pobili Fedora Sływkę [444]. Wielka banda Polaków z Witryłowa i Hłomczy, licząca 25 osób, napadła na Ukraińców łodyńskich 23 grudnia 1945 roku. Doszczętnie obrabowała wiele gospodarstw, pobiła ludzi, oblewała ich ukropem i zadawała rany nożami, 2 dziewczyny w wyniku tego zmarły [447]. Dnia 28 grudnia milicjantom z Mrzygłodu nie powiodła się próba zatrzymania Mykoły Fyka [„Jastruba”] [448]. W nocy z 15 na 16 kwietnia 1946 roku rabowało Łodynę Wojsko Polskie [486].

DOKUMENTY

Fragment sprawozdania sytuacyjnego referenta „T” z okręgu przemyskiego OUN o spowodowaniu przez polskich bandytów śmierci Ukrainek w Łodzinie

            […]  23 grudnia 1945 r. o godzinie 22. w nocy na wieś Łodynę napadła banda polskich cywili licząca 25 osób.  Mocno grabili wieś, bili ludzi, oblewali ich gorącą wodą, kłuli nożami. Dwie dziewczyny położyli na ziemi i leli im na głowy gorącą smołę, w wyniku czego po kilku godzinach zmarły. […]

Źródło: Wisti z terenu [za grudzień 1945 r.], w: „Litopys UPA”, t. 34: Łemkiwszczyna i Peremyszczyna. Polityczni zwity (Dokumenty), red. P.J. Poticzny, I. Łyko, Toronto-Lwiw 2002, s. 446–447. Tłumaczenie z języka ukraińskiego.

W sprawozdaniu terenowym OUN za miesiąc wrzesień 1946 roku odnotowano: 10 września nasze oddziały przeprowadziły akcję karalno-odwetową na polskie wsie bandyckie za Sanem, które w czasie okupacji polsko-bolszewickiej odznaczyły się szczególnym okrucieństwem w swej działalności terrorystyczno-bandyckiej w stosunku do Ukraińców, którzy zostali na drugiej stronie Sanu. W wyniku akcji odwetowej spalono wsie Homcza, Łodyna i połowę wsi Witryłów. Napady zdziczałego elementu polskiego o charakterze terrorystyczno-rabunkowym ze wspomnianych wsi polskich nie ustają nawet po spaleniu przez nas tych wsi [Litopys UPA t. 34, 566].

W innym sprawozdaniu OUN stwierdzono: Oddziały nasze większymi siłami przeprowadziły w miesiącu sprawozdawczym akcje na polskie wsie bandyckie Witryłów, Hłomczę i Łodynę za Sanem. Wsie te spalono, a winnych bandytów, których udało się złapać, ukarano [Litopys UPA t. 34, 407].

KOMENTARZE