РАКОВА (pol. Rakowa) – do 1947 r. wieś ukraińska w powiecie sanockim. W 1939 r. liczyła 800 mieszkańców: 660 Ukraińców, 90 Polaków, 50 Żydów [Kubijowycz, 75].

DOKUMENTY

Dane referenta OUN „Sławka” z rejonu V nadrejonu „Chłodny Jar” w Okręgu I Kraju Zakerzońskiego o 2 Ukraińcach z Rakowej ze spisu 31 ofiar mordów różnych formacji zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej w tym rejonie

Spis zamordowanych przez bandy polsko-bolszewickie

od przejścia frontu do 31 XII 46 roku […] 

30. Setnyk Marija – ur. w 1887 roku, z Rakowej, zastrzelona przez Wojsko Polskie w połowie marca 1946 roku, gdy szła przez wieś;
31. Jurcaba Stefan – ur. w 1922 roku, zastrzelony w 1945 roku przez Wojsko Polskie, gdy uciekał do lasu.

Postój, 27.3.1947 rok                                                                                    „Sławko”

Oryginał, rękopis. AIPN Rz 072/1, t. 23, Spys pomordowanych wid perechodu frontu do 31 XII 46 r. czerez polśko-bolszewyćki bandy, k. 209.

HISTORIA

Część mieszkańców Ukraińców została wygnana ze wsi do Ukraińskiej SRR w latach 1945–1946. Wojsko Polskie  w 1947 r. w ramach deportacji o kryptonimie „Wisła” wygnało ze wsi na tzw. Ziemie Odzyskane 650 obywateli RP narodowości ukraińskiej [Akcja „Wisła” 2013, 1049].

UB wobec rakowian
1951 wrzesień 16, Białogard – Fragment wykazu figurantów rozpracowania obiektowego „Mordercy” założonego 14 kwietnia 1951 r. przez Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Białogardzie na członków i współpracowników UPA w rejonie III Okręgu II Kraju Zakerzońskiego wg stanu na 16 września 1951 r.
Stylistyka zbliżona do stylistyki oryginału, którym jest dokument przechowywany w Archiwum Oddziału IPN Rzeszów.

Andrusieczko Maria – córka Andrzeja i Marii Milinkiewicz [Mielnikiewicz? – B.H.], ur. 9 IX 1911 r., żona Mikołaja Andrusieczki (ur. 19 XII 1908 r. w Hołuczkowie), z którym zamieszkuje w Bełtnie gmina Lekko. Wymieniona w kontekście figuranta Mikołaja Andrusieczki.
Hahuła Jan – syn Teodora i Katarzyny z domu Sobolak, ur. 3 VII 1921 r. w Rakowej. Zamieszkały Ciechanowo gmina Biały Zdrój powiat Białogard. Pracuje w lesie jako robotnik, bezpartyjny, Ukrainiec, obywatelstwo polskie. Jakim posługiwał się pseudonimem nie ustalono oraz jaki posiada rysopis. Stan rodzinny żonaty, posiada żonę i dwoje dzieci. Jeden syn, Tadeusz, ur. 15 VII 1947 r. , drugi syn ur. 24 IX 1949 r. Wymieniony jest podejrzany o przynależność do bandy UPA, o czym świadczą materiały, które są nie potwierdzone. Obecnie kontaktów jego nie ustalono. Otrzymuje listy z Ameryki. Agentury do rozpracowania w/w nie posiadamy. Działalność swą w bandzie miał prowadzić na terenie powiatu Sanok w Rakowej.
Hamulak Jan – s. Dymitra i Katarzyny z domu Winiarska, ur. 15 VII 1927 r., Rakowa gmina Mrzygłód powiat Sanok, zamieszkuje w gromadzie Nielep gmina Biały Zdrój powiat Białogard; pracuje w gospodarstwie rolnym przy ojcu, bezpartyjny, Ukrainiec, obywatelstwo polskie, pseudonimu nie ustalono, rysopisu brak. Stan rodzinny: kawaler, mieszka z rodzicami, rodzice pracują w gospodarstwie rolnym w Nielepie. Od 1946 r. wiosny do akcji „Wisła”, to jest do roku 1947, na terenie gromady Rakowa gmina Mrzygłód kontynuował współpracę z bandami UPA, zbierając żywność. Obecnie kontaktów nie ustalono. Materiały na wymienionego dostarcza informator ps. „Grisza”.
Hamulak Jan – s. Jana i Ewy Hahuły, ur. 16 III 1903 r. w Rakowej. Zamieszkały w gminie Lekkowo powiat Białogard. Pracuje w gospodarstwie rolnym, Ukrainiec, obywatelstwo polskie. Rysopisu i pseudonimu nie zdołano ustalić. O rodzinie wymienionego brak jest danych. Jedna jego córka o imieniu Rozalia osadzona jest w wiezieniu za współpracę z bandą UPA. Gdy na terenie gromady Rakowa zaczęły grasować bandy UPA, wymieniony zaczął kontynuować z nimi ściśle współpracę, kontaktując się z członkami UPA, dostarczał żywność, pełnił funkcję „harczowego”. Obecnych kontaktów nie ustalono, agentury nie posiadamy.
Hahuła Rozalia – córka Jana Hamulaka. Więziona, Wymieniona w kontekście figuranta Jana Hamulaka.
Anna Horniatko – córka Stefana i Katarzyny Szewczyk, ur. 1 XII 1906 r. w Rakowej.
Horniatko Michał – s. Wasyla i Katarzyny z domu Diakun, ur. 7 IX 1929 r. w Rakowej. Zamieszkuje w Lipce powiat Białogard. pracuje w PGR (obecnie powołany do WP), bezpartyjny, Ukrainiec, pseudonimu oraz rysopisu nie udało się ustalić.Stan cywilny kawaler, zamieszkuje przy rodzicach, pracujących w PGR w Lipce: Wasylu i macosze Annie Horniatkach. Wymieniony zbierał i dostarczał bandzie UPA żywność. Obecnych kontaktów w/w nie zdołano ustalić, materiały na w/w dostarczają informator pseudonim „Grisza” i informator pseudonim „Dąb”.
Wasyl Horniatko – syn Ilka i Rozalii z domu Hamulak, ur. w IV 1894 r. w Rakowej. Wymieniony w kontekście figuranta Michała Horniatki.
Kostyk Michał – syn Teodora i Marii z domu Hamulak, ur. 15 XII 1912 r. w Rakowej. Zamieszkuje w Zagrodzie w gminie Lekkowo powiat Białogard. Pracuje w gospodarstwie rolnym, bezpartyjny, Ukrainiec, obywatelstwo polskie. Pseudonimu nie posiada oraz rysopis nie jest znany. Żonaty, żona Zofia; córka Janina ur. w 1947 r. Wymieniony na terenie gromady Rakowa współpracował z bandą UPA, to jest zbierał żywność i dostarczał do bandy. Obecnych kontaktów vnie ustalono, materiały na w/w dostarcza informator „Grisza”.
Kostyk Zofia – córka Stefana i Józefy z domu Szylak, ur. 1 II 1921 r. w Rakowej. Wymieniona w kontekście figuranta Michała Kostyka .
Kruczko Grzegorz – syn Teodora Kriuczki, ur. 20 II 1923 r. w Rakowej. Wymieniony w kontekście figuranta Teodora Kruczki.
Kruczko Jan – syn Teodora Kruczkim, ur. 23 III 1926 r. w Rakowej. Wymieniony w kontekście figuranta Teodora Kruczki.
Kruczko Teodor – s. Jana i Heleny z domu Horniatko, ur. 20 II 1888 r. w Rakowej. Zamieszkały w Wierzbnicy gmina Brzeżno powiat Białogard, gdzie pracuje w PGR jako robotnik rolny, bezpartyjny, Ukrainiec, rysopisu oraz pseudonimu nie ustalono. Wdowiec, posiada dwóch synów – Grzegorza i Jana. W czasie grasowania band UPA na terenie gromady Rakowa wymieniony ścisłe z nimi współpracował, w jego domu była składnica żywności i bielizny, która była rozprowadzana do band oraz był sztab bandy UPA. Kontaktów nie ustalono, agentury nie posiadamy.
Lisieczko Anna – ur. 14 XII 1922 r., córka Ignacego i Anny Szewczyk, ur. w Rakowej [w dokumencie: Mrzygłód], żona Grzegorza Lisieczki, zamieszkała w Barkanowie powiat Białogard.
Lisieczko Grzegorz – [może pochodzić z Rakowej, syn Józefa Lisieczki i Anny Sobolak].
Oreńczak Jan – syn Józefa i Katarzyny z domu Jukin, ur. 19 IV 1894 r. w Rakowej. Wymieniony w kontekście figuranta Piotra Oreńczaka.
Oreńczak Katarzyna – córka Michała i Rozalii z domu Setnik, ur. 15 CII 1891 r. w Rakowej. Wymieniona w kontekście figuranta Piotra Oreńczaka.
Oreńczak Piotr – s. Jana i Katarzyny z domu Bobik, ur. 25 [brak miesiąca] 1925 r. w Rakowej. Zamieszkuje w Krosnie gmina Biały Zdrój, gdzie pracuje w PGR jako robotnik rolny, bezpartyjny, rysopisu i jakim się posługiwał pseudonimem nie ustalono. Stan cywilny kawaler. Zamieszkuje z rodzicami Janem i Katarzyna Oreńczakami. Wymieniony jest podejrzany o to, iż będąc na terenie gromady Rakowa, współpracował z bandami PA, zbierając żywność. Materiały nie są sprawdzone, są w formie notatki. Obecnych kontaktów wymienionego nie ustalono, agentury nie posiadamy.
Setnik Maria – córka Grzegorza i Zofii z domu Mielnik, ur. 18 V 1928 r. w Rakowej. Wymieniona w kontekście figuranta Michała Setnika.
Setnik Michał – syn Grzegorza i Zofii z domu Mielnikiewicz, ur. 18 V 1928 r. w Rakowej. Zamieszkały w gromadzie Zambrowo gmina Lekkowo powiat Białogard. Pracuje w gospodarstwie, bezpartyjny, Ukrainiec, obywatelstwo polskie. Pseudonimu nie ustalono, rysopis nie jest znany. Stan rodzinny kawaler, zamieszkuje ze swą matką Zofią, i dwiema siostrami: Teresą i Marią.Wymieniony jest podejrzany o współpracę z bandami UPA, na terenie powiatu Sanok w Rakowej zbierał żywność dla bandy UPA. Obecnych kontaktów nie ustalono. Agentury do rozpracowania w/w nie posiadamy oraz brak danych, od kiedy zaczął kontynuować współpracę z bandą UPA.
Setnik Teresa – córka Grzegorza i Zofii z domu Mielnik, ur. 14 X 1926 r. w Rakowej. Wymieniona w kontekście figuranta Michała Setnika.
Setnik Zofia – nazwisko panieńskie Mielnikiewicz, ur. ur. 13 VIII 19890 r. w Hołuczkowie (w oryginale: Cholszow). Wymieniona w kontekście figuranta Michała Setnika.
Szewczyk Grzegorz – syn Ignacego i Anny z domu Sobolak, ur. 30 I 1929 r. w Rakowej. Zamieszkały w PGR Słowieńsko w gminie Lekkowo powiat Białogard; bezpartyjny, Ukrainiec, obywatelstwo polskie, pseudonimu nie posiada oraz brak jest rysopisu. Stan rodzinny kawaler, zamieszkuje z rodzicami, to jest matką Anną i ojcem Ignacym, bratem Władysławem i siostrą Olgą, którzy pracują w PGR Słowieńsko gmina Lekkowo. Wymieniony jest podejrzany o przynależność do bandy UPA na terenie Rakowa powiat Sanok, gdzie, jak wynika, miał należeć do bandy jego ojciec i brat Stefan. Materiały nie są potwierdzone. Kontaktów obecnych nie ustalono, agentury nie posiadamy.
Szewczyk Olga – córka Ignacego i Anny z domu Sobolak, ur. w Rakowej. Wymieniona w kontekście figuranta Grzegorza Szewczyka.
Szewczyk Stefan – syn Ignacego i Anny z domu Sobolak, ur. w Rakowej. Wymieniony w kontekście figuranta Grzegorza Szewczyka, wraz z którym podejrzany był o przynależność do UPA.
Szewczyk Władysław – syn Ignacego i Anny z domu Sobolak, ur. w Rakowej. Wymieniony w kontekście figuranta Grzegorza Szewczyka.
Wisłocka Maria – ur. 23 VII 1924 r. w Rakowej, córka Grzegorza Horniatki i Katarzyny z domu Litwin; żona Michała Wisłockiego, matka Wiktora, ur. 29 IV 1949 r. w Ciechanowie powiat Białogard i Danuty, ur. 23 V 1951 r. w Świdwinie powiat Białogard.
Wisłocki Michał – s. Grzegorza i Rozalii z domu Bobik, ur. dnia 17 IX 1924 r., Rakowa, zamieszkuje w gromadzie Ciechanowo gmina Biały Zdrój powiat Białogard; pracuje w gospodarstwie rolnym, bezpartyjny, Ukrainiec, obywatelstwo polskie, pseudonimu nie ustalono, jak również brak jest rysopisu brak. Stan rodzinny: żonaty; ma na utrzymaniu żonę i 2 dzieci, żona Maria z domu Horniatko, córka Grzegorza i Katarzyny z domu Litwin, ur. 23 VII 1924 r., Rakowa; syn Wiktor, ur. 29 IV 1949 r. w Ciechanowie powiat Białogard; córka Danuta, ur. 23 V 1951 r. w Świdwinie powiat Białogard. Na terenie gromady Rakowa gmina Mrzygłód powiat Sanok współpracował z UIPA. Współpraca jego przejawiała się w tym, że dostarczał żywność dla bandy UPA; od kiedy współpracował, brak danych. Obecnych kontaktów nie ustalono. Materiały na wymienionego dostarcza informator ps. „Grisza”.

KOMENTARZE

DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ
Wyniki monitoringu z 20 sierpnia 2008 r.

CERKIEW

Wnętrze cerkwi

CMENTARZ

BIBLIOGRAFIA